Speciale interlinks zorgen voor een veel helderder signaal
Er wordt geclaimd dat speciale interlinks of tussenkabels voorzien van goud of zilver voor een veel helderder signaal zorgen. Ik bestrijd niet dat met de meeste van die kabels theoretisch een verbetering wordt bereikt. Ook zijn zulke kabels of snoeren meestal van hoge kwaliteit.
De discussie hoort daarom niet te gaan over een bepaalde mate van kwaliteit, maar wel over: zijn de effecten hoorbaar? Als je metingen beoordeelt en dan de onderlinge verschillen naast elkaar legt, kan ik niet anders dan concluderen dat het niet of nauwelijks hoorbaar is [noot 1].
Ook claims dat zilver veel beter is zijn niet aantoonbaar. In het kort komt het er op neer dat koper net zo goed de hogere frequenties weergeeft als zilver; alleen heeft zilver een iets lagere ohmse weerstand. Echter dit geldt voor alle frequenties.
Waar het werkelijk om gaat is de zelfinductie en de capaciteit van een kabel, waarbij de zelfinductie de grootste invloed heeft.
In theorie is zelfs een coax (bijvoorbeeld RG5
nauwelijks een verbetering, de invloed van een normaal snoer is al dermate laag dat verschillen volledig in de marge verdwijnen en daarmee niet/nauwelijks hoorbaar kunnen zijn. Daarnaast bestaat het gevaar dat met ondoordacht gebruik van coax aardlussen ontstaan, welke de oplossing erger maken dan de kwaal is.
Als je per sé iets aparts wilt, kun je zelf een getwist snoer maken of met een stukje coax en met goede tulp-pluggen je eigen 'interlink' bouwen. Dit kost je hooguit 15 euro en een goed uurtje werk en werkt minstens zo goed als al die dure exemplaren.
Zie ook het pdf bestand 2aderig_interlink met berekeningen over de totale invloed van 2 aderig snoer en het pdf bestand rg58coax-interlink over coax en hun relatie tot de frequentie.
Praktisch is de invloed van demping van interlinks of tussen-kabels relatief verwaarloosbaar omdat de weerstandsverhoging in de kabel ten opzicht van de ingangsimpedantie (versterker) zeer klein is. Die paar Ohm van het snoer zegt niets op een ingang impedantie van bijvoorbeeld 22k Ohm. Ook bij de hogere frequenties is de relatieve invloed nog steeds erg klein.
In het geval de effecten al 'merkbaar' zouden zijn, kan een eenvoudige compensatie een doeltreffender manier zijn om iets aan te passen (een kleine condensator extra).
Samengevat: de effecten van speciale interlinks of tussen-kabels zijn dermate klein (en ja: dat is technisch controleerbaar!) ten opzichte van normaal goed snoer (getwist of coax), dat verschillen niet/nauwelijks hoorbaar kunnen zijn. Als er toch effecten meetbaar worden is dit eerder te wijten aan slechte apparatuur dan aan de snoeren. Daarnaast is de hoge prijs die men vaak voor een interlink vraagt niet gerechtvaardigd, het 'hoorbare' verschil is zo minimaal dat dit niet tegen elkaar opweegt. Het is geen mythe of magie, ook hier geldt dat het nog steeds een natuurkundig effect is.
Zie ook de vraag en reaktie pagina, of de pagina waar interlinks zijn getest en beoordeeld.
Speciaal luidspreker snoer is nodig
Hier zijn de effecten van demping in de kabel wel iets duidelijker. Het lijkt misschien tegenstrijdig dat bij een dun signaalkabeltje 'geen' effecten zouden optreden en bij zo'n dikkere kabel wel. Klopt, maar is het antwoord heel simpel: omdat een verhoging van de weerstand in het snoer in verhouding een grotere invloed heeft bij een luidspreker die bijvoorbeeld 8 Ohm is dan bij een versterker met een ingangsimpedantie van 22k Ohm. Dus, het hangt af van de verhouding tussen de weerstand van het snoer en de belasting (impedantie) van bijvoorbeeld een luidspreker.
Het vervelendste is echter dat de demping niet lineair is, maar afhankelijk is van de frequentie. Hoe hoger de frequentie hoe meer demping er optreedt.
Een wijd verbreid misverstand is het feit of een Ohmse weerstand in een kabel kwaad kan: zolang de weerstand Ohms is (ofwel voor alle frequenties gelijk) dan kan deze nauwelijks kwaad. Is de weerstand echter frequentie-afhankelijk (=niet lineair) dan heeft het wel invloed omdat de hoge frequenties meer verzwakt worden ten opzicht van de lage(re) frequenties en zo het geluid 'vervormt'.
Als grootste oorzaak voor de demping is de zelfinductie. Deze wordt groter als er een grotere diameter wordt gebruikt. Een ander veroorzaker is de lengte, bij luidsprekers gaat het vaak over een paar meter, terwijl een interlink meestal kleiner of gelijk is aan 1 meter.
Een methode om de effecten van kabel demping te verminderen is het gebruik van getwiste draden of het gebruik van Litze draad. Speciale verzilverde of van teflon voorziene (SP-)OFC kabels helpen nauwelijks, de relatieve invloed blijft nog steeds hoog!
Waarom? Omdat bij luidsprekerkabels de (parallel) capaciteit er niet zo veel toe doet ten opzicht van de (lage) luidspreker impedantie. De capacitieit kan wel problemen veroorzaken op een versterker (oscillatie), maar dan moet die capaciteit wel hoog zijn.
De zelfinductie echter staat in serie met de luidspreker en is frequentie afhankelijk en geeft zo een relatief hogere invloed omdat deze als spanningdeler werkt.
De zelfinductie wordt bepaalt door de diameter en de onderlinge afstand van de aders (lusoppervlakte). Doordat bij luidsprekersnoer de aders (en daarmee ook de onderlinge afstand) een grotere diameter hebben, zal de zelfinductie en daarmee de impedantie voor hogere frequenties toenemen. Om die (serie) zelfinductie te verkleinen helpt maar 1 ding: het twisten van de aders. Andere oplossingen verhelpen dit zeker niet! Ook aan coax kleven nadelen, zoals de relatieve hoge weerstand van de geleiders en de slechte afscherming tegen laag-frequente magnetische storing. Ook Litze draad heeft nadelen: is moeilijker verwerkbaar en heeft een hoge capaciteit.
Zie het pdf bestand 2aderig_ls-snoer met een voorbeeld berekening over de totale invloed van standaard 2 aderig luidsprekersnoer van 2,5mm2 en beoordeel zelf het resultaat. Dus, voldoende dik snoer is meestal goed genoeg en daarnaast kan het eventueel getwist worden.
Kijk ook eens op de
pagina waar luidspreker snoeren zijn getest en beoordeeld.
Klik om te vergroten...
