Veel Christenen hebben het Christendom verlaten en de rede was duidelijk: Zijn tegenstrijdige wetenschap! Hoe zit het bij Moslims? Hier vind je een kort en informatief stuk over Moslims & Wetenschap in het verleden.
Astronomie:
Moslims hebben altijd een speciaal interesse in astronomie gehad. De maan en de zon zijn van vitaal belang in het dagelijks leven van elke Moslim. Aan de hand van de maan bepalen Moslims het begin en eind van de maanden in hun maankalender. Aan de hand van de zon berekenen de Moslims de tijden voor het gebed en vasten. Het is tevens astronomie waarmee Moslims de precieze richting van de Qiblah bepalen, om richting de Ka'bah in Mekka te staan tijdens het gebed. De meest precieze zonnekalender, superieur aan de Julian, is de Jilali, ontwikkeld onder de supervisie van Umar Khayyam. De Qoraan bevat vele referenties naar astronomie.
En tot Zijn tekenen behoort ook de schepping der hemelen en der aarde, en de verscheidenheid van uw talen en (huids) - kleuren. En dit zijn voorzeker tekenen voor degenen, die willen begrijpen. [Qoraan 30:22]
Deze verwijzingen, en het gebod om te leren, inspireerden de vroege Moslimwetenschappers om de hemelen te bestuderen. Zij integreerden de eerdere werken van de Indiërs, Perzen en Grieken in een nieuwe synthese. Ptolemys Almagest (de titel zoals wij hem kennen is in het Arabisch) was vertaald, bestudeerd en bekritiseerd. Vele nieuwe sterren waren ontdekt, zoals we terug kunnen zien aan hun Arabische namen Algol, Deneb, Betelgeuse, Rigel, Aldebaran. Astronomische tabellen werden samengesteld, waaronder de Toledan tabellen, welke werden gebruikt door Copernicus, Tycho Brahe en Kepler. Er werden ook almanakken weer een Arabische term samengesteld. Andere Arabische termen zijn; zenith, nadir, albedo, azimuth.
Moslim astronomen waren de eerste in het oprichten van observatoria, zoals die in Mugharah door Hulagu is gebouwd, de zoon van Genghis Khan, in Perzië, en zij vonden instrumenten zoals de hoogtemeter en de gradenboog uit, welke leidde tot vooruitgang niet alleen in de astronomie, maar ook in oceanische navigatie, bijdragend aan het Europese tijdperk van verkenning.
Geografie:
Moslimwetenschappers hebben veel aandacht aan geografie geschonken. In feite, de grote interesse voor geografie van de Moslims kwam voort uit hun religie. De Qoraan moedigt mensen aan om door de wereld te reizen, om de tekenen en patronen van God te bekijken. Islaam eist van iedere moslim om in ieder geval genoeg kennis over geografie te hebben om de richting van de Qiblah (de positie van Kabah in Mekka) te kunnen bepalen voor het gebed dat 5 maal per dag verricht moet worden. Moslims waren ook gewend om lange reizen te ondernemen, om handel te kunnen drijven, zo ook om de Hajj uit te voeren en hun religie te verspreiden. Het wijdverspreide Islamitisch Imperium maakte het de wetenschappelijke ontdekkingsreizigers mogelijk om grote hoeveelheden aan geografische en klimatische informatie te verzamelen afkomstig vanaf de Atlantische oceaan tot en met de Stille oceaan.
Tussen de meest beroemde namen op het vlak van geografie, zelfs in het Westen, bevinden zich Ibn Khaldun en Ibn Batuta, befaamd vanwege hun geschreven werken over hun omvangrijke ontdekkingsreizen. In 1166 produceerde Al-Idrisi, de algemeen bekende Moslim geleerde die aan het Siciliaanse hof diende, erg accurate landkaarten, inclusief een wereldkaart met alle continenten, bergen, rivieren en befaamde steden. Al-Muqdishi was de eerste die accurate kaarten in kleur produceerde. Het was bovendien met de hulp van Moslim navigators en hun uitvindingen dat Magellan in staat was om Kaap de Goede Hoop wel doorkruisd.., en Da Gama en Columbus hadden Moslim navigators aan boord van hun schepen.
Mensdom:
Het zoeken naar kennis is een verplichting voor iedere moslim, man of vrouw, binnen de Islaam. De voornaamste bronnen van de Islaam, de Qoraan en Soennah (overleveringen van de Profeet Mohammed (vrede en zegeningen zij met hem)), moedigen Moslims aan om kennis op te doen en geleerden te worden, aangezien dit de beste manier is om Allah (God) te kennen, om Zijn wonderbaarlijke creaties te waarderen en er dankbaar voor te zijn. Moslims waren waarom gretig in het zoeken naar kennis, zowel religieus als wetenschappelijk, en binnen een paar jaar van het gezantschap van Mohammed ontstond en bloeide er een grote beschaving. Het resultaat is te zien aan de verspreiding van Islamitische Universiteiten; Al-Zaytunah in Tunis en Al-Azhar in Cairo bestaan al meer dan 1000 jaar en zijn de oudste, nog bestaande universiteiten op aarde. Inderdaad zij waren een voorbeeld voor de eerste Europese universiteiten, zoals Bologna, Heidelberg en de Sorbonne. Zelfs de bekende academische pet en gewaad vonden hun oorsprong in de Al-Azhar Universiteit.
Moslims boekte grote vooruitgang op veel verschillende gebieden, zoals geografie, natuurkunde, scheikunde, wiskunde, geneeskunde, farmaceutica, bouwkundig, taalkundig en astronomie. Algebra en de Arabische numerieke werden in de wereld geïntroduceerd door Moslimwetenschappers. Hoogtemeter, gradenboog en andere navigatieapparatuur en kaarten zijn ontwikkeld door Moslimwetenschappers en hadden een belangrijke rol in de vooruitgang van de wereld, met name tijdens de Europese tijdperk van ontdekking.
Moslimwetenschappers bestudeerden de eeuwenoude beschavingen van Griekenland en Rome tot China en India. Het werk van Aristoteles, Ptolemy, Euclid en anderen werden vertaald naar het Arabisch. Moslimgeleerden en wetenschappers voegden later hun eigen creatieve ideeën, ontdekkingen en uitvindingen toe, uiteindelijk brachten ze deze nieuwe kennis over naar Europa en leiden direct tot de Renaissance. Vele wetenschappelijke en medische verhandelingen, zijn vertaald naar het Latijns, waren standaard teksten en handleidingen ten tijde van de 17e en 18e eeuw.
Wiskunde:
Het is interessant om aan te geven dat Islaam de mensheid sterk aanzet om het universum te bestuderen en te verkennen. Bijvoorbeeld, de heilige Qoraan zegt:
Wij (Allah) zullen jullie (mensheid) onze tekenen/patronen laten zien in de horizonnen/universum en in jullie zelf totdat je overtuigt bent, dat de openbaring de waarheid is. [Qoraan, 14:53]
Deze uitnodiging om te verkennen en te zoeken, maakte Moslims geïnteresseerd in astronomie, wiskunde, scheikunde en andere wetenschappen, en ze hadden een erg helder en standvastig begrip van de overeenkomstige geometrie, wiskunde en astronomie.
De Moslims verzonnen het symbool voor het nulpunt (Het woord "cipher" (cijfer) stamt af van het Arabische sifr), en zij hebben de getallen in het decimaal systeem geordend zoals ze in het engels zeggen: base "10". Bovendien verzonnen ze ook het symbool om een onbekende grootheid uit te drukken, bijvoorbeeld met behulp van variabelen zoals x.
De eerste grote Moslim wiskundige, Al-Khawarizmi, verzon het thema algebra (al-Jabr), welke verder ontwikkel werd door anderen, met name door Umar Khayyam. Al-Khawarizmis werk, vertaald in het Latijns, bracht het Arabisch numeriekstelsel samen met wiskunde naar Europa, via Spanje. Het woord "algoritme" is afkomstig van zijn naam.
Moslim wiskundigen blonken tevens uit in geometrie, zoals gezien kan worden in hun grafische kunsten, en het was de grote Al-Biruni (wie tevens uitblonk op gebieden als natuurgeschiedenis, zelfs geologie en mineralogie) die de trigonometrie vestigde als een aparte tak binnen wiskunde. Andere Moslim wiskundigen maakte significante vooruitgang in de numerieke theorie.
Geneeskunde:
In Islaam, is het menselijk lichaam een bron van waardering, aangezien het geschapen is door de Almachtige Allah (God). Hoe het functioneert, hoe het schoon en veilig te houden, hoe ziektes te verkomen door ze aan te vallen of te genezen, waren allemaal belangrijke kwesties voor Moslims.
De Profeet Mohammed (vrede en zegeningen zij met hem) zelf drong er bij de mensen op aan om "medicijnen in te nemen tegen hun ziektes", aangezien mensen in die tijd dit met veel tegen zin deden. Hij (Allahs vrede en zegen zij met hem) zei ook: "God creëerde geen ziekte, zonder er een geneesmiddel voor in te stellen, behalve voor ouderdom. Wanneer het tegengif is ingebracht, zal de patiënt beter worden als God het wil."
Dit was een sterke motivatie om Moslim scheikundigen aan te moedigen, om te onderzoeken, ontwikkelen en empirische wetten toe te passen. Veel aandacht werd er aan medicijnen en aan volksgezondheidszorg gegeven. Het eerste ziekenhuis werd in Baghdad gebouwd, in het jaar 706. De Moslims gebruikte ook kameelkaravanen als mobiele ziekenhuizen, die van plaats naar plaats trokken.
Aangezien de religie het niet verbood, gebruikte Moslim wetenschappers de lijken van mensen om anatomie en fysiologie te bestuderen en om hun studenten te laten zien hoe het lichaam functioneert. Deze empirische studie maakte het mogelijk dat chirurgie zich erg snel ontwikkelde.
Al-Razi, in het Westen bekend als Rhazes, de beroemde geneeskundige en wetenschapper, (stierf in 932 na Alhidjra) was een van de grootste geneeskundige in de wereld ten tijde van de Middel Eeuwen. Hij legde het accent op empirische observaties en klinische geneeskunde, en was ongeëvenaard in het stellen van diagnoses. Hij schreef tevens een verhandeling over hygiëne in ziekenhuizen. Khalaf Abul-Qasim Al-Zahrawi was een zeer bekende chirurg in de elfde eeuw, bekend in Europa voor zijn werk Concessio (Kitab al-Tasrif).
Ibn Sina (stierf in 1037 na Alhidjra), beter bekend in het Westen als Avicenna, was misschien de grootste geneeskundige tot de moderne era. Zijn bekende boek, Al-Qanun fi al-Tibb, bleef een standaard tekstboek zelfs in Europa, voor meer dan 700 jaar. Ibn Sinas werk wordt nog steeds bestudeerd en als basis gebruikt in het Oosten.
Andere significante bijdragen werden in de farmaceutica gemaakt, zoals het Kitab al-Shifa' (het Boek van Genezing) van Ibn Sina, en in volksgezondheid. Iedere belangrijke stad in de Islamitische wereld had een aantal uitstekende ziekenhuizen, sommige gaven opleidingen voor ziekenhuizen, en vele waren gespecialiseerd in bepaalde ziektes, mentale en emotionele daarbij inbegrepen. De Ottomanen waren in het bijzonder bekend voor de ziekenhuizen die zij bouwden en voor het hoge niveau van hygiëne die in ze ervaren werd.
Definitie:
Het woord ISLAAM heeft een tweedelige betekenis: vrede en onderwerping aan God. Deze onderwerping vereist een volledig bewustzijn en bereidwillige inspanning voor de onderwerping aan de Enige Almachtige God. Ieder moet zich bewust en gewetensvol overgeven aan het uitoefenen van de godsdienst van Allah. Dit betekent dat we moeten doen wat Allah ons heeft opgelegd (in de Qoraan) en wat Zijn geliefde Profeet Mohammed (Allahs vrede en zegen zij met hem) ons heeft aangemoedigd te doen in zijn Soennah (zijn levenswijze en uitspraken, die de Qoraan verpersoonlijken).
Wanneer we onszelf nederig maken, ons verlossen van onze egoïsme en ons totaal onderwerpen aan Allah, en aan Hem alleen, in geloof en in daden, zullen we zeker vrede in onze harten voelen. Het vastleggen van vrede in onze harten zal ook resulteren in vrede in ons gedrag.
Islaam is zorgvuldig in het herinneren dat het geen religie is die alleen met de tong gevolgd dient te worden; het is eerder een alles omvattende manier van leven, die constant gepraktiseerd dient te worden, wil het Islaam zijn. De Moslim moet de vijf pilaren (ook wel zuilen) van de religie in praktijk brengen: de getuigenis van geloof in de eenheid van Allah en de profeetschap van Mohammed (Allahs vrede en zegen zij met hem), gebed, vasten in de maand van Ramadan, armenbelasting, en de pelgrimtocht naar Mekka; en geloven in de zes statuten van Geloof: geloven in God, de Heilige Boeken, de Profeten, de Engelen, de Dag des Oordeels en in de bepaling van het Lot door God, of het nu goed of slecht is.
Er zijn andere sommeringen en geboden die praktisch elk aspect van het persoonlijk, familie en sociaal leven dekken. Deze omvatten zaken als eetgewoonten, kleding, persoonlijke hygiëne, sociale relaties, etiketten van zaken doen, verantwoordelijkheden tegenover de ouders, echtgenoten en kinderen, huwelijk, scheiding en erfenis, sociale en criminele wetgeving, vechten in verdediging van Islaam, relaties met niet-moslims, en nog veel meer.
Inleiding
De meeste West-Europese intellectuelen hebben erg veel moeite (gehad) met de bedenking dat de islamitische cultuur misschien wel eens meer heeft bijgedragen aan de ontwikkelingen in Europa dan men wil aannemen. De Islaam heeft met name de weg vrijgemaakt voor de Renaissance in Europa en hoewel de islamitische wereld in onze tijd altijd beschouwd wordt als een op zichzelf staand iets, iets "Oosters" en dus apart van Europa, het "Westen", was dat nog niet zo lang geleden heel anders. Westerse historici hebben op verschillende vlakken zoals kunst en wetenschappen en met name op het gebied van de geneeskunde de islamitische bijdragen ontkend. In het meest gunstige geval vertellen ze dat de moslims de Griekse traditie van de leergierigheid levend hebben gehouden en dat vervolgens hebben overgedragen aan Europa. De realiteit laat echter zien dat de moslims veel meer gedaan hebben dan alleen maar teksten uit het Grieks vertalen: moslimintellectuelen hielden zich bezig met kritische analyses, correcties en substantiële aanvullingen en uitbreidingen van de Griekse wetenschappen en filosofie. Europa is de islamitische beschavingen heel wat verschuldigd op het gebied van wetenschappen en met name als het gaat om de wetenschappelijke houding van "meten is weten" die door de moslims ontwikkeld werd. De Grieken waren met name bezig met systematiseren, generaliseren en theoretiseren, terwijl de moslims nieuwe methoden ontwikkelden die gebruikt werden voor onderzoek, experimenten, waarnemingen en nieuwe ontwikkelingen. Dat alles vormt de basis van de wetenschappelijke methodieken zoals die vandaag de dag nog steeds worden gebruikt.
Hoe kunnen we dit aantonen en waarom zijn we ons er in Europa zo weinig van bewust? Heeft u dit ooit op school geleerd? Montgomery Watt, een toonaangevende oriëntalist, heeft ooit gezegd :"Het succes van de Islaam was en is een doorn in het oog van Europa dat daarom alles in werking heeft gesteld om het te verbergen. Europa heeft alles in het werk gesteld om zijn afhankelijkheid van de Griekse en Romeinse erfenissen te onderstrepen."
Waarom is Europa zo druk bezig (geweest) om de Islaam weg te moffelen en de invloed ervan uit te wissen of te ontkennen? Het antwoord zou te maken kunnen hebben met het feit dat Europa heel erg actief is geweest met aantonen dat de moslims barbaars en achterlijk zijn en dan zou het natuurlijk schaamtevol zijn om dan vervolgens toe te moeten geven dat we zelf zo geciviliseerd en gehumaniseerd geworden zijn als gevolg van de verworvenheden van diezelfde moslims ... Een vooraanstaande geleerde van de Harvard Universiteit, George Sarton, heeft diepgaand onderzoek gedaan naar de wortels van de intellectuele ontwikkelingen in Europa en heeft daarbij onomstotelijk bewezen dat die teruggaan op de Arabische tradities. Hij bekritiseerde daarbij degenen die beweren dat de Arabieren niets anders zouden zijn dan ijverige na-apers en dat zo'n uitspraak erger was dan een leugen. Hij schreef onder andere:"De waardevolste, meest originele en meest invloedrijke boekwerken die we vandaag hebben zijn in het Arabisch geschreven. Vanaf het midden van de 8ste eeuw tot het einde van de 11de eeuw was Arabisch de wetenschappelijke taal, de taal waarin de voortgang van de mensheid werd vastgelegd. In die tijd studeerde iedereen die op de hoogte wilde blijven en goed geïnformeerd wilde zijn de Arabische taal."
De christelijke beschaving was in wezen Europees, terwijl de islamitische daarentegen Europees, Aziatisch en Afrikaans was en dus de eerste universele beschaving. De manier waarop men vanuit de islamitische wereld naar Europa keek kan men tot in de fijnste details lezen in oude manuscripten en dagboeken die tot op de dag van vandaag bewaard zijn gebleven. Europa werd beschreven als een ver verwijderde en onontdekte wildernis, bevolkt door wilde stammen met smerige, nare gewoonten met een laag cultureel niveau die weinig of niets waardevols te bieden hadden. In de Middeleeuwen was Europa gewoon een stuk minder goed ontwikkeld dan de islamitische wereld en ook op het gebied van morele en materiële welvaart stond het nergens. De periode gedurende de welke Europa afgesneden was van alle vormen van kennis en ontwikkeling staat bekend als de "donkere tijden". Terwijl Europa was ondergedompeld in een pikzwarte duisternis van onwetendheid brandde de felle fakkel van kennis vergaren in de islamitische wereld dankzij de inspanningen van de toenmalige geleerden.
Vanwaar het streven naar kennis?
Wat was de reden dat de Islaam uitgroeide tot een wereldcivilisatie? Centraal hierin staat het verlangen naar meer inzicht in de wereld die geschapen is door God (Allah). In de Islaam gingen wetenschap en religie geen aparte wegen: juist integendeel! De Islaam was juist de oorzaak van de wetenschappelijke ontwikkelingen. In de Qur'aan (Koran) lazen de moslims dat ze moesten blijven nadenken en onderzoeken en niet zo maar door het leven gaan alsof ze doof of blind waren. Wetenschap is kennis en de Islaam hecht heel veel waarde aan kennisverwerving. Reflecteren over de wereld leidt tot meer kennis van en inzicht in alles wat God geschapen heeft en dat is een vorm van aanbidding binnen de Islaam. Voor moslims blijft de leer van de Islaam niet alleen maar beperkt tot religieuze aangelegenheden, maar heeft betrekking op alle aspecten van het leven. Op die manier ontwikkelde men een drang naar onderzoek die moslims ertoe aanzette om zowel de natuur als de leefwereld van de mensen te bestuderen en te trachten te verklaren. Het concept van 'tawhied' (de eenheid van God: alleen Hij is het waard om aanbeden te worden) heeft mensen aan het denken gezet en hen het besef gebracht dat "de Grote Waarheid" wordt genoemd. Het wezen van 'tawhied' maakt niet alleen duidelijk wat de positie van de mens in het grote geheel van de Schepping is, maar geeft bovendien aan wat de essentie van de relatie is met zijn collega-wezens hier op aarde, het Universum en zijn Schepper.
Om wat voor bijdragen gaat het nu eigenlijk?
De moslims waren het meest succesvol op het gebied van wiskunde, astronomie, geografie, mechanica, optica, scheikunde, farmacie en geneeskunde. Op het gebied van botanica en mineralogie hebben ze hun voorgangers ver overstegen als het gaat om nieuwe en belangrijke ontdekkingen. Het ging vooral om het streven naar vergaren van kennis want dat is naar het voorbeeld van de Profeet, vzmh. De Islaam is niet bedoeld voor een kudde onwetende volgelingen, maar voor mensen die nadenken.
Onderwijs
De kaliefen trokken wetenschappers, dichters, artsen en filosofen aan die door iedereen gesteund werden. Een andere geloofsovertuiging vormde geen probleem. Het leerproces werd gestimuleerd en ontwikkelde zich. De moskeeën deden in eerste instantie dienst als scholen voor de gemeenschap. Toen de vraag naar nog meer kennis alsmaar toenam werd de zogenaamde "medressa" opgericht (college). Daarnaast kwam er ook de "jaamiya", de universiteit. De oudste universiteit ter wereld is de Al-Azhar in Cairo, Egypte, en daarna komt de Qarawiyyine Universiteit in Fez, Marokko. De islamitische wijze van lesgeven werd op den duur nagebootst door de Europeanen en het is dan ook niet verwonderlijk dat er qua terminologie vele overeenkomsten zijn: het begrip "zetel" komt van het Arabische "kursi" (letterlijk: stoel) waarop de docent zat tijdens het lesgeven. Het uit het Latijn afkomstige woord "doctoraat" komt van "licentia docendi": de toestemming om les te mogen geven en dit bestond reeds lang in de islamitische wereld. Het was een rechtstreekse vertaling van het Arabische "ljazat at-tadris". De toestemming om les te mogen geven werd verleend door een geleerde ('alim) die zelf bij een andere geleerde had gestudeerd nadat hij een probleem had kunnen oplossen dat hem voorgelegd was waarbij hij zijn oplossing vervolgens moest verdedigen tegenover een panel van erkende geleerden. Dit lijkt heel sterk op de hedendaagse praktijk zoals die voorkomt wanneer iemand afstudeert. De kleden die men tegenwoordig nog steeds draagt heetten "Jubba-tul-faqih" en werden gedragen wanneer een geleerde zijn diploma in ontvangst nam. Later werden er nestels bevestigd aan de hoofddeksels die men droeg zodat de nieuwe geleerde eraan herinnerd kon worden dat hij te allen tijde op het matje kon worden geroepen door God wanneer hij zijn boekje te buiten ging: op die manier zou hij angst hebben voor God tijdens het lesgeven.
Geneeskunde
Voor het gebed doet iedere moslim woedoe' oftewel lichamelijke en geestelijke reiniging. Dit ritueel vormde samen met andere hygiëneregels de basis voor de reputatie die de moslims hadden als één van de meest schone volkeren op deze aarde. George Bernard Shaw sprak vol lof over het onderwijs op medisch vlak van de moslims in hun streven naar een gezonde samenleving. Hij merkte op dat toen de Britten het islamitische gedeelte van Hawaï veroverden de plaatselijke bevolking gedwongen werd het Christendom te accepteren en dat er kort daarna, als gevolg hiervan, allerlei ziektes uitbraken.
Moslimgeleerden hebben geweldige ontdekkingen gedaan op medisch gebied en op de volgende vlakken: anatomie, fysiologie, bacteriologie, diagnose en behandeling, chirurgie, enz. Eén van de grootste moslimartsen was Abu Bakr Bin Zakariya Rhazes. De islamitische encyclopedie vermeldt hij tot diep in de 17de eeuw de absolute autoriteit op het gebied van de geneeskunde was. In een rapport van de Wereldgezondheidsorganisatie uit mei 1970 staat dat zijn essays over pokken en mazelen zeer origineel en accuraat zijn en dat zijn essay over besmettelijke ziekten het eerste in zijn soort was. Hij was geboren in 864 AD en heeft een enorm boekwerk geschreven, "Al-Hawi", bestaande uit 20 delen, dat later in 1279 in het Latijn vertaald is en herhaaldelijk herdrukt vanaf 1488. Zijn invloed op de Europese geneeskunde is dus aanzienlijk. Ibn Sina (Latijn: Avicenna), geboren in 980 AD, schreef "Al-Qanun" dat uit meer dan een miljoen woorden bestond. Dit werk is eveneens in het Latijn vertaald in de 12de eeuw en werd één van de meest invloedrijke boeken in het middeleeuwse Europa tot ver in de 17de eeuw. Hij heeft als eerste meningitis beschreven en zijn verhandelingen over mineralogie vormden de voornaamste bron voor de christelijke encyclopedisten van de 15de eeuw. Yaqub Ibn Ishaq Al Kindi (ook wel: Al Kindus), geboren in 800 AD, was de eerste arts die systematisch de doses voor diverse medicijnen wist te bepalen. Zijn invloed op de filosofie, de wiskunde, de geografie ende fysiologie duurde zeven eeuwen. Al Haythem (Al Hazen), geboren in 1035 AD, heeft een belangrijke bijdrage aan de oftalmologie geleverd. Hij onderkende de rol die de retina speelt bij het zicht van de mens en in zijn boek "Optica" behandelt hij het verschijnsel licht en de diverse kleuren. Zijn werk heeft wetenschappers als Roger Bacon en later Leonardo da Vinci en Kepler beïnvloed. Ibn Al Nafis, geboren in 1289, beschrijft de bloedstroom ruim 300 jaar voor William Harvey die erover schreef in 1628. Al Baitar, geboren in 1248, was een expert op het gebied van diergeneeskunde en zijn wetenschap werd naar hem vernoemd: al baitarah, een woord dat verbasterd is tot "veterinair".
Ziekenhuizen
De moslims hebben verschillende ziekenhuizen gebouwd waarvan het vroegste voorbeeld teruggevonden is in 707 AD in Damascus, Syrië. Deze ziekenhuizen waren niet alleen opgesplitst in verschillende afdelingen, zoals nu, maar ze waren tevens voorzien van hun eigen tuinen waarin kruiden en andere medicinale planten gecultiveerd werden. Rom Lander beweert dat "we er al reden toe hebben om aan te nemen dat Europa tijdens de kruistochten tegen de moslims eindelijk hun eigen ziekenhuizen begonnen te bouwen naar het Arabische voorbeeld dat ze tijdens de kruistochten tegenkwamen. Het eerste ziekenhuis in Parijs, "Les Quinze Vingt", was gebouwd door Louis IX nadat hij teruggekeerd was van de kruistochten (1254-1260)."
Scheikunde
De Grieken waren gefascineerd door scheikunde, maar de Arabische moslims waren zowat de enigen die veel aandacht schonken aan de ontwikkeling van de alchemie als wetenschap. Zij deden vooruitstrevende ontdekkingen en vonden chemicaliën uit die ook voor andere wetenschappen van belang waren zoals de mineralogie, de botanica, de bouwkunde, enz. De interesse in deze wetenschap was zodanig groot dat hij een onderdeel vormde van alle hogere studies. Jabir Ibn Haiyan (Geber) staat bekend as de vader van de chemie. De naam chemie is afgeleid van het Arabische Al-Kimya. Hij was arts in Kufa omstreeks 776 AD. Een groot deel van zijn publicaties bleef gedurende 7 eeuwen zeer populair en ze werden allemaal vertaald in het Latijn. Hij heeft de ontwikkeling van de chemie in belangrijke mate gestuurd. Verschillende termen werden door Jabir geïntroduceerd: alkalie, suiker, syroop, elixir,alcohol, cinebar en alembic, bijvoorbeeld. De bereiding van zwavelzuur was één van zijn meest belangrijke ontdekkingen; dit zuur is momenteel één van de meest gebruikte zuren in de moderne industrie.
Astronomie
De bestudering van de maan heeft heel wat gedetailleerde kaarten opgeleverd waarbij verscheidene opvallende elementen van de maan namen van belangrijke wetenschappers hebben gekregen. 13 van die namen zijn de namen van bekende moslimgeleerden: Masha'Allaah (Messala), Al Mamun (Al Manon), Al Farghaani (Alfraganus), Al Battani (Al Bategnius), Al Sufi (Azophi), Al Hassan Al Haytham (Alhazen), Al Zarqali (Arzachel), Al Bitruji (Alpetragius) en Abu Al Fida' (Abulfeda). Het interessante is dat Al Battani, geboren in 858 AD, een zeer nauwkeurige berekening van het zonnejaar maakte als zijnde 365 dagen, 5 uren, 46 minuten en 24 seconden en dat getal ligt zeer dicht bij de tegenwoordige berekeningen. Een andere ontdekking van hem is het gebruik van de trigonometrische verhoudingen zoals we die nu kennen. Hij ontdekte ook de sinus.
Wiskunde
De eerste die wiskundige getallen systematisch bestudeerd heeft was Muhammad Bin Musa Al Khawarizimi (Algorizam). Hij introduceerde het wiskundige concept "algoritme", genoemd naar zijn laatste naam. Hij was één van de grootste mathematici die ooit geleefd heeft. Hij word erkend als de grondlegger van de algebra, deze naam is afgeleid van de titel van zijn bekendste boek "Al Jabbr Wa Al Muqabilah". Via dit werk werd het Arabische getallensysteem in Europa geïntroduceerd. Zijn boek Al Jabbr (algebra), was het toonaangevende werk dat aan de Europese universiteiten gebruikt werd tot ver in de 16de eeuw.
Scholastiek en literatuur
Abu Hamid Al Ghazali (Algazel) was een zeer productieve schrijver. Met zijn theologische doctrines beïnvloedde hij Europa in sterke mate, dit geldt zowel voor het Jodendom als het Christendom. Thomas van Aquino heeft heel wat elementen overgenomen van hem. Hij is gestorven in 1111 AD. Ibn Rushd (Avarroës), geboren in 1128 AD, wordt beschouwd als één van de grootste denkers en wetenschappers in het Europa van de 12de eeuw (islamitisch Spanje). Hij is bekend geworden als de grote commentator van de filosofie van Aristoteles. Op deze wijze heeft hij het westerse gedachtegoed van de 12de tot de 16de eeuw sterk beïnvloed. Thomas van Aquino was de eerste leerling van de grote commentator, Ibn Rushd, en er bestaat geen enkele twijfel dat Ibn Rushd veel invloed heeft gehad op de denkwijze van één van de grootste katholieke theologen, namelijk Thomas van Aquino. Men kan vaak lezen dat Ibn Rushd eigenlijk meer het Europese gedachtegoed aanhangt dan het Oosterse. Dankzij zijn commentaren heeft het Westen Aristoteles leren kennen en zijn invloed op de filosofie is dan ook aanzienlijk.
Geschiedenis
De moslims hebben de geschiedenis een wetenschappelijke precisie gegeven. Dit betekende een belangrijke stap in de richting van historische kennis. Ibn Khaldun trachtte een antwoord te vinden op de meest prangende vragen van de menselijke geest, bijvoorbeeld over de strijd van de mens in zijn aardse bestaan en de verschillende motieven achter bepaalde daden. Wat zijn de beperkingen van het menselijk intellect? Hij nam een resoluut afscheid van de speculatieve manier van redeneren zoals de Grieken en de Christenen die kenden. Het is dus niet vreemd om te stellen dat het moderne Europese humanisme in de vorm van moderne wetenschap en filosofie in verschillende opzichten eigenlijk een voortzetting is van de toenmalige islamitische cultuur.
Ik kan in dit korte bestek geen volledig relaas geven van alle contributies en uitvindingen die van oorsprong islamitisch zijn. U kunt zich allicht voorstellen dat moslims nog op vele andere manieren een bijdrage hebben geleverd aan het mondiale culturele erfgoed. Denk maar aan: mechanica (hydraulica, windmolens, irrigatiesystemen, zoals terug te vinden in Andalusië), schilderkunst, architectuur, sport, enz. Zie bijgevoegde bibliografie indien u meer wilt weten.
Hoe is kennis vanuit de islamitische wereld in Europa terechtgekomen?
Omstreeks de 10de eeuw onderkende men in Europa de intellectuele superioriteit van de islamitische beschaving. Reeds in de 11de eeuw werd Toledo in het huidige Spanje een centrum van waaruit de Arabische cultuur en wetenschappen Europa binnenkwamen. Alle Arabische werken werden in het Latijn vertaald en heel veel namen werden gelatiniseerd. Via islamitisch Spanje drong dus de Arabische kennis en cultuur door in de rest van Europa dat op dat moment onderontwikkeld was. Adelard of Bath was één van de vele scholastici uit Engeland die de wereld afreisde op zoek naar Arabische wetenschappelijke boeken. Verschillende Europese oriëntalisten zoals Mirabilis waren zo onder de indruk van de islamitische landen dat ze hun Europese studenten aanspoorden om weg te trekken uit Europa om in een islamitisch land onderwijs te gaan genieten. Middeleeuwse scholastici die onder invloed hebben gestaan van de Islaam zijn: Adelard of Bath, Peter Adelard, Robert Grossetteste, Alexander of Hales, Albertus Magnus, St. Bonaventura, Duns Scotas, Roger Bacon, Marsilius of Padua, Richrad of Middleton, Henry of Grant, William of Auvergne, Dante Algheri en nog vele anderen.
Abu Adbdallah ben Mosa al-Chwarizmi (Arabisch: أبو عبد الله محمد بن موسى الخوارزمي; diverse spellingsvarianten) was een van de beroemdste wetenschappers op de gebieden van wiskunde, geografie en astrologie. Hij is geboren tussen 780 en 800 en gestorven tussen 840 en 845. Al-Chwarizmi was een Pers en studeerde in het Huis der Wijsheid in Bagdad.
Hij is geboren in de stad Chwarizm (tegenwoordig Chiva) in de streek Khorasan van Perzië (tegenwoordig in Oezbekistan). De naam al-Chwarizmi betekent afkomstig uit Chwarizm. Zijn familie verhuisde kort daarna naar een dorpje nabij Bagdad, waar hij in de periode 813 tot 833 het grootste gedeelte van zijn werk voltooide. Het is onduidelijk welke taal hij sprak – Perzisch is een mogelijkheid, maar waarschijnlijker is het Chwarezmiaans, een inmiddels in onbruik geraakt dialect van het Perzisch. Al-Chwarizmi schreef al zijn werken in het Arabisch, de taal van de wetenschap in de islamitische wereld.
Het concept van een algoritme in de wiskunde is zijn idee. Om deze reden wordt hij wel de "grootvader van de informatica genoemd". De woorden "algoritme" en "algorisme" zijn van zijn naam afgeleid, waaruit zijn belang als wetenschapper blijkt.
Verder leverde hij grote bijdragen aan gebieden als algebra, trigonometrie, astronomie en astrologie, geografie en cartografie. Zijn systematische en logische aanpak van het oplossen van lineaire en kwadratische vergelijkingen gaven gestalte aan de algebra, een vakgebied dat zijn naam ontleent aan al-Chwarizmi's beroemde boek over het vakgebied: Hisab al-jabr wa al-muqabala (Arabisch: حساب الجبر و المقابلة) – "de theorie van transformatie en herstel", refererend aan de manieren waarop deeltermen in algrabraïsche termen gemanipuleerd kunnen worden.
Hoewel het leeuwendeel van zijn werk op eigen onderzoek gestoeld is, deed hij ook veel aan de samenvoeging van kennis uit Griekse, Indische, Egyptische en andere bronnen. Hij nam het Indische symbool "0" over en introduceerde het gebruik van Arabische numeralen (afkomstig uit India) in de wiskunde.
Al-Chwarizmi systematiseerde en corrigeerde het werk van Ptolemeus op het gebied van geografie en astronomie en astrologie met zijn eigen bevindingen. Hij gaf leiding aan een groep van 70 cartografen om een kaart van de toen bekende wereld te maken. Met de vertaling in het Latijn en introductie in Europa drukte zijn werk een onuitwisbaar stempel op de ontwikkeling van de westerse wetenschap. Zijn boek introduceerde de algebra in Europa en was tot aan de 16e eeuw de standaardtekst aan Europese universiteiten. Hij schreef ook over mechanische uitvindingen als de klok, de astrolabium en de zonneschijf. Tot zijn andere bijdragen behoren trigonometrische tabellen, verbeteringen in de goniometrische weergaven van conische doorsneden en aspecten van de twee-fouten calculus.
Inventions
Abul Hasan is distinguished as the inventor of the Telescope, which he described to be a “Tube, to the extremities of which were attached diopters".
The Pendulum was invented by Ibn Yunus, a genius in science who lived in the reign of Aziz Billah and Hakim bi-Amr-illah, the Fatimid monarchs of Egypt. The invention of the Pendulum led to the measurement of time by its oscillations. His outstanding work Sijul Akbar al-Hakimi, named after his celebrated patron Hakim bi-Amr-illah, was acknowledged to be the masterpiece on the subject replacing the work of Ptolemy. It was translated into Persian by Omar Khayyam in 1079.
The first watch was made by Kutbi, a renowned watch-maker of his time. During the Abbasid reign the use of a watch became quite common and the famous Harun-ar-Rashid once despatched a watch as a gift to his celebrated contemporary, the French Emperor Charlemagne. At that time a watch was considered a novel thing in Europe and was regarded as an object of wonder. Mustansariya, the well-known university of Baghdad had a unique clock with a dial blue like the sky and a sun which continually moved over its surface denoting the time. Maulana Shibli, the famous Urdu litterateur, has described a watch of Damascus in the following words: "The watch was kept in the door of a wall. It contained copper plates and twelve doors. There was an Eagle (Bat) standing in the Ist and the last plate. At the end of each hour, these two eagles lay down on the copper plates and hence a sound was produced to show the time. At twelve all the doors were closed. This system was being repeated continuously". The construction of water clocks was also common in Islamic Countries. "The Arabs were skilful in the construction of clepsydras and water clocks with automata," says a European writer.
The invention of Mariners Compass, which revolutionised sea borne commerce and oceanic shipping and enabled the Arabs to roam over the stormy seas in quest of new lands and additional markets for their commodities, is essentially a contribution of the Muslims to the world of science. Knowledge about the properties of the needle, can no doubt be traced to Chinese sources, but putting it into working shape, in the form of a mariners' compass, was the achievement of Muslim scientists. The compass was probably invented for the purpose of finding out the Qibla for Prayers.
Mir Fatehullah Khan is known to history as the inventor of gun and gunpowder. The presumption that gunpowder was first made by the Chinese does not stand the test of historical research. Writing in his book Arab Civilization, the author says that "gunpowder was a great invention of the Arabs who were already using guns". Guns were used by Arabs in 1340 A.D. in the defence of Al-Bahsur, when Franzdol besieged it. The statement of Dr. Leabon about the invention of gunpowder by the Arabs is further corroborated by Mr. Scott in his well-known work, History of the Moorish Empire in Spain.
It has been acknowledged by Joseph Hell in his book, Arab Civilization, that the distinction of inventing photography goes to Ibn al-Hashem, who is not only credited with its invention but also its development. Muhammad Musa, a great scholar of geography, has the unique distinction of being the inventor of an instrument by which the earth could be measured. He also invented the "Astrolabe". These novel instruments invented by him have been preserved in the Museum of Madrid (Spain).
A unique instrument was invented by Abu Solet Umayya in 1134 A.D. through which a sunken ship would be raised--which greatly helped in the salvage expeditions of mediaeval times.
The credit for manufacturing soap goes to Arab chemists, who introduced it to the world. The first paper in Islamic countries was manufactured in 794 A.D. in Baghdad by Yusuf Bin Omar. The paper manufactured in Arab countries was of superior quality than that made in Europe. In the manufacture of cloth, Muslims particularly in Spain exhibited marvellous skill and taste. Their woven cloth captured almost all the big markets of the world and was considered to be the finest as well as extremely durable.
Al-Masudi who died in Cairo in 957 A.D. may be called the "Pliny of the Arabs" In his celebrated work The Meadows of Gold, he has described an earthquake, and the first windmill which was also invented by a Muslim.
Giralda or "The Tower of Seville", was the first observatory in Europe. It was built in 1190 A.D., in the Spanish town of Seville under the supervision of the celebrated Mathematician, Jabir Ibn Afiah. It was meant for the observation of heavenly bodies. It was later turned into a belfry by Christian conquerors, who, after the expulsion of the Moors, did not know how to use it.
Bold experiments and unique innovations in the field of mathematics were carried out by Muslim mathematicians who developed this science to an exceptionally high degree. Algebra may be said to have been invented by the Greeks, but according to Oelsner, "it was confined to furnishing amusement for the plays of the goblet" Muslims developed it and applied it to higher purposes. They invented spherical trigonometry, discovered the tangent and were first, "to introduce the sine of arc in Trigonometrical Calculations" Zero is an invaluable addition made to mathematical science by the Muslims. They have also shown remarkable progress in mathematical geography.
The Muslims have made a lasting contribution to the development of Medical Science. Razi (Rhazes), Ibn Sina (Avicenna), and Abu Ali al-Hasan (Alhazen) were the greatest medical scholars of mediaeval times. Al-Razi was the inventor of "Seton" in Surgery and the author of Al-Judari wal Hasbak, an authentic book dealing with measles and small pox. Avicenna wrote Al-Qanun Jil Tib known as Cannon, which was the most widely studied medical work of mediaevel times and was reprinted more than twenty times during the last 30 years of the 15th century in many different languages. Alhazen was the world's greatest authority on "optics". The contagious character of the plague and its remedies were discovered by Ibn Katina, a Moorish Physician.
Ibn Firnas is credited with making glass from stones. He had constructed his home as a sort df planetarium where one could see stars, clouds and even lightning. According to Hitti 'Ibn Firnas was the first man in Arab history to make a scientific attempt at flight. His flying equipment consisted of a suit of feathers with wings, which, we are told carried him a long distance, in the air. When he alighted, however, he hurt himself because his suit was not provided with a tail.
En om mijn 'preek' te eindigen wat het 'nut' van de arabieren is geweest in de werled geschiedenis. Je moet niet vergeten dat veel grote beschavingen uit het midden-oosten zijn gekomen. Arabische, Turkse, Messopetaanse, Babylon, Perzië. Ik noem steden als
Alexandrië,
Damascus , een van de oudste steden ter wereld, en vooral
Bagdad waren meesterlijke steden. Al deze beschavingen hadden tonnen aan kennis die deels verloren is gegaan. Bijna alle
7 wereld wonderen zijn in het midden-oosten te vinden. In feite was de vroegste beschaving in het midden-oosten begonnen.
THE END
Klik om te vergroten...
