Ik heb deze thread even door zitten lezen, en ben behoorlijk geschrokken van het beeld wat sommige mensen hier hebben van diegenen die van een uitkering leven 
Daarom voor degenen die er interesse in hebben, hieronder een flinke lap tekst over het verhaal van een 22 jarige jongen die al 2,5 jaar van een uitkering leeft....
Eerst even een stukje voorgeschiedenis. Ik heb op de middelbare school HAVO gedaan. Alles ging goed t/m 3 HAVO, in het 4e jaar werd het Studiehuis ingevoerd. De leer- en werkdruk werd voor mij dusdanig groot dat ik in het 4e jaar ben blijven zitten. Het jaar daarop ben ik alsnog overgegaan, maar het was kantje boord. In 5 HAVO ging het wederom fout : met 7 onvoldoendes (waarvan enkele behoorlijk) op de lijst moest ik aan het examen deelnemen (2 onvoldoendes was het maximum om te kunnen slagen). Jullie begrijpen dat mijn kansen om te slagen uiterst gering waren en ik ben dan ook gezakt. Voor mij was het Studiehuis teveel druk, teveel zelf moeten doen. We mochten de leraar ook geen leraar meer noemen maar "coach". Hoewel er in mijn klas zeker mensen zijn geweest die toch gewoon geslaagd zijn, heeft het Studiehuis mij en enkele anderen de das omgedaan. Ik geloof dat ze bezig zijn het Studiehuis weer terug te draaien, maar dat is voor mij dus te laat.
Goed, dan ga je nadenken over een vervolgopleiding. Even voor de makkelijkheid : 3 jaar HAVO voltooid hebben staat gelijk aan een MAVO "diploma", ik kon dus gewoon MBO gaan doen. Heb toen gekozen voor de kappersopleiding omdat dit me een leuk beroep leek. De opleiding zou maximaal 3 jaar geduurd hebben. Ik deed BBL (Beroeps Begeleidende Leerweg), wat voor mij neer kwam op 1 dag in de week naar school en 4 dagen stage lopen in een kapsalon. Die 4 dagen kreeg ik overigens wel gewoon uitbetaald en was dus mijn werk geworden.
In het tweede jaar van de opleiding ging het wederom fout. Ik had al enige tijd last van psychische klachten, ik voelde me depressief en niet goed op mijn plek. Prive ging het niet lekker, en dat was merkbaar op de werkvloer. Daarnaast ben ik in die periode aan de drugs gegaan (blowen), omdat ik het gevoel had daardoor niet teveel aan mijn problemen te hoeven denken. Op een gegeven moment, na meerdere malen op de werkvloer letterlijk in tranen te zijn uitgebarsten (zonder directe aanleiding hiervoor), was mijn baas het beu. Ik had een keuze : of ik ging de Ziektewet in om hulp te zoeken voor mijn psychische problemen/depressie, om daarna weer terug te komen als ik me beter voelde, of ik kon definitief vertrekken. Uiteraard ben ik voor de eerste optie gegaan.
Ik ben bij het GGZ (Geestelijke Gezondheids Zorg) terecht gekomen en behandeld voor mijn klachten. Al gauw trokken ook zij de conclusie dat er sprake was van een depressie waar ik al langere tijd dan ik zelf dacht in zat, en die langzaam maar zeker meer en meer grip op mij gekregen had. Het feit dat ik daarnaast ook iedere dag mijn nodige portie wiet "moest" hebben omdat ik dacht dat ik me daardoor beter ging voelen droeg niet bij aan de oplossing van de problemen. Ik ben meerdere malen bijna het huis uit gezet omdat mijn ouders het gewoon niet aankonden. Leven met een depressief persoon is immers geen makkelijke klus, het heeft invloed op jezelf maar zeker ook op je omgeving. Al met al ben ik verder gegaan met het traject bij het GGZ, praatgroepen/oefeningen....I've done it all. Ondertussen loop je bij een ARBO-arts die je om de zoveel tijd controleert of je weer aan het werk kunt. Maar bij iedere afspraak werd duidelijk dat het geschikte moment om weer aan de slag te gaan nog steeds niet was aangebroken.
Later werd ik overgeplaatst naar een andere GGZ instelling hier in de buurt, omdat mijn behandelaar het vermoeden had dat er met mij meer aan de hand was dan alleen een depressie....of dat die depressie ergens anders door veroorzaakt werd. Na twee maanden wederom praatgroepen/oefeningen/observatie te hebben gehad wordt de diagnose "Stoornis van Asperger" bij mij geconstateerd, een vorm van autisme en waarschijnlijk de rede waarom het kappersvak (een beroep waarin je geacht wordt vrij sociaal te zijn) voor mij te zwaar was.
Nadat je die "stempel" gekregen hebt gaat het bergafwaarts met de manier waarop je omgeving tegen je aankijkt. Goed, niet iedereen natuurlijk, maar je merkt het zeker. Ik kom hier later op terug. Ten eerste kom je bij het UWV (de instantie die je uitkering verstrekt) en wordt je voor 80-100% afgekeurd omdat men vindt dat je "niet met mensen om kunt gaan" en je zeker nog niet aan het werk kunt omdat je een "gevaar bent voor jezelf en anderen". Je krijgt dan een Wajong uitkering, een uitkering speciaal voor jongvolwassenen waarbij sprake is van een handicap voor hun 18e. Hoewel mijn depressie tegen die tijd al aan het afnemen was, kun je begrijpen dat ik nog steeds niet erg blij was met de situatie. Autisme heb je voor je hele leven en probeer maar eens als 21/22 jarige persoon zonder enige vorm van opleiding aan het werk te komen als je ook nog eens voor 80-100% afgekeurd bent. Ja vakkenvullen had misschien gekund, maar daar hebben ze je op die leeftijd niet voor nodig want dan ben je te duur.
Afijn, ik ben daarna bij een reintegratiebureau (die gespecialiseerd zijn in het werken met mensen met autisme) terecht gekomen waar ik nu nog steeds loop. Zij proberen mij uiteindelijk weer aan het werk te helpen, iets waar ik heel erg naar uitkijk en wat ik ook zeker wil aangezien ik het echt beu ben om thuis te zitten. Maar dan komt er weer een ander probleempje om de hoek kijken. Voor de zorg die ik krijg aangeboden heb ik naast mijn uitkering een zogenaamd PGB (Persoons Gebonden Budget). Hiervan betaal ik dat reintegratiebureau en andere dingen die hiermee te maken hebben. Aan het begin van het traject is er met mijn begeleider een IRO (Individuele Reintegratie Overeenkomst) opgesteld, waarin het traject wordt omschreven wat ik ga volgen om weer aan het werk te komen. Een jarenplan. Deze IRO moet dan vervolgens weer terug naar het UWV voor goedkeuring. En nu komt het belachelijke : we hebben die IRO in mei opgestuurd, vorige week heb ik um teruggekregen....maar hij was in juni al goedgekeurd !! En even voor de duidelijkheid : nu we die IRO terug hebben kunnen we dus pas echt aan de slag met dat traject, want dat heeft al die tijd niet gemogen. Terwijl hij in juni al goedgekeurd was, maar we leven inmiddels alweer bijna in november !
Ik behoor tot de categorie mensen die zeker wel aan het werk wil. Het liefst had ik gezien dat ik nu mijn kappersopleiding had afgerond en nu gewoon aan het werk was en een eigen verdient inkomen had. Maar het heeft niet zo mogen zijn, en ik kan er niks maar dan ook helemaal niks aan doen dat het zo gelopen is. En als je dan vervolgens door een instantie als het UWV (die er toch juist voor zijn om je zo snel mogelijk weer aan het werk te zien ?) gewoon aan het lijntje wordt gehouden en behandeld wordt als een nummer, dan wordt je daar wel een beetje moe van.
Andere gevolgen in de loop der tijd zijn, zoals ik al eerder noemde, de manier waarop er tegen je aan wordt gekeken door je directe omgeving. Hoewel mijn ouders en vriendin me door dik en dun steunen ben ik toch echtwel gaan merken dat bijvoorbeeld mijn vrienden (het kleine handje wat ik nog heb) me minder serieus zijn gaan nemen. Zij hebben het immers op mijn leeftijd dik voor elkaar met een goede opleiding en/of een goede baan en kunnen zich niks bij mijn problemen voorstellen. Het interesseert ze ook gewoon niet, want waar ik vroeger nog als een gelijke werd gezien ben ik nu de "aansteller die profiteert". Ze zullen het nooit zo letterlijk tegen me zeggen (omdat ze dondersgoed weten dat ik ze dan uit mijn leven ban) maar ze hoeven het ook niet te zeggen, ik merk het gewoon in hun gedrag t.o.v. vroeger. En dan sta je niet meer zo hoog op de vriendschapsladder. Daarnaast heb ik het persoonlijke geluk dat ik nog thuis woon en dus minder moeite heb om rond te komen van mijn uitkering. Maar iemand in mijn situatie die het allemaal zelf moet doen heeft die luxe niet. En ik geloof dat er duizenden mensen zijn die zich kunnen vinden in mijn verhaal en die het er maar mee moeten doen.
Begrijp me niet verkeerd : ik ben ook altijd opgevoed geweest met het idee dat werken een "must" is, omdat je er anders niet bij hoort en je het anders financieel moeilijk zult krijgen in het leven. Mijn vader is wat dat betreft ook een rechts iemand. Ik heb vroeger ook een vriend gehad die gewoon niet wilde werken, en met die instelling ben ik het ook niet eens. Maar door mijn persoonlijke ervaring ben ik erachter gekomen dat je het niet altijd voor het zeggen hebt als het gaat om je eigen leven en de manier waarop de zaken verlopen. En zodoende heb ik geleerd dat werk hebben een privilege is, een luxe die niet altijd voor iedereen is weggelegd. Ik walg van mensen die de minder bedeelden onder ons bestempelen als mensen die niet willen, die niks kunnen en die "zielig" zijn. Tuurlijk zijn er mensen die niks willen, maar zoals ik al zei ben ik het daar ook niet mee eens. Ik streef ernaar dat mensen die wat willen en die wat kunnen ook de gelegenheid moeten krijgen dat te bewerkstelligen. Maar iemand die het voor elkaar heeft in het leven, die nergens tegen aan loopt, ziet die zaken als vanzelfsprekend. En iemand die wel problemen heeft en daardoor (tijdelijk) niet kan/mag werken is in de ogen van zo iemand dan al gauw een aansteller of een profiteur. Inlevingsvermogen ontreekt bij die mensen. Het is een harde, oneerlijke manier om naar je medemens te kijken zonder je verdiept te hebben in diens situatie.
Maar goed, inmiddels gaat het beter met me en ben ik ook van de drugs af. Ik ga binnenkort, om de afstand tussen nu en betaald werk te overbruggen, gewoon een tijdje vrijwilligerswerk doen. Voor mijn part ga ik kleine kinderen leren schaken. Ik ga me focussen op wat ik wel kan, in plaats van wat ik niet kan. En ik hoop dat ik daarmee in de toekomst kan laten zien dat ik wel iets kan betekenen voor de maatschappij, zodat mijn directe omgeving ook weer op een wat positievere manier tegen mij aan kan kijken. Geduld is een schone zaak....
Laatst bewerkt: 19 okt 2006
