Barcelona...
Edit:
Johan en Louis: vanwaar die ruzie?
16 november 2011 Auteur: Redactie
Vanavond wordt Louis van Gaal aan de ledenraad voorgedragen als nieuwe algemeen directeur van Ajax. Wanneer de ledenraad zijn komst accepteert, betekent dit automatisch het vertrek van Johan Cruijff bij de club die hem zo lief is. Het botert namelijk niet tussen de twee kemphanen. Vaak wordt hierbij verwezen naar het fameuze ‘kerstdiner’ dat de breuk tussen de twee Amsterdammers bezegeld zou hebben. Hun onderlinge historie gaat echter al veel verder terug.
Zowel Johan Cruijff als Louis van Gaal groeide op als product van de babyboom onder de rook van De Meer. El Salvador in de Akkerstraat, de Tulpengeneraal op het Galileïplantsoen. De twee kemphanen kwamen elkaar voor het eerst tegen bij, natuurlijk, Ajax. Cruijff was een gearriveerde sterspeler op het moment dat Van Gaal zijn eerste stappen binnen De Meer zette.
In die tijd trok Ajax ieder jaar een reeks spelers van amateurclubs uit heel het land aan. Deze werden vervolgens geplaatst in het tweede elftal, waar ze moesten bewijzen het niveau dat Ajax nastreefde aan te kunnen. Van Gaal was in 1971 één van deze spelers, nadat hij gescout was bij de naburige vereniging RKSV De Meer. De flamboyante Van Gaal was destijds centrumspits en op die positie speelde in het eerste elftal Cruijff.
Volgens een lezing van ploeggenoot Gerrie Mühren geloofde Van Gaal daadwerkelijk dat hij beter was dan Cruijff, die Ajax zojuist voor het eerst naar de winst van de Europa Cup 1 had geleid en aanvoerder was geworden: “Wij hadden niet zoveel contact met spelers van het tweede elftal. Maar er was één speler in dat elftal die meteen de aandacht trok: Louis van Gaal. Niet omdat hij een wereldvoetballer was, maar omdat hij dag in dag uit tegenover iedereen bij Ajax liep te verkondigen dat hij beter was dan Cruijff. Tot op de dag van vandaag weet ik zeker dat hij daarvan heilig overtuigd was.”
Bij Ajax bleken ze echter minder overtuigd van de kwaliteiten van de voetballer Van Gaal. Geen enkele keer werd hij door Stefan Kovacs bij het tweede elftal weggehaald om mee te doen bij de echte mannen. Te traag, luidde het oordeel. Gedesillusioneerd en woedend over het onrecht dat hem was aangedaan trok Van Gaal vervolgens naar FC Antwerp. Als voetballer zou de Tulpengeneraal Cruijff enkele malen treffen, maar zijn revanche blijft uit. Pijnlijk wordt het zelfs wanneer Ajax onder leiding van technisch directeur Johan Cruijff Sparta, met Van Gaal in de gelederen, met 9-0 oprolt.
In 1988 lijken Van Gaal en Cruijff elkaar bij Ajax opnieuw tegen te komen. Van Gaal wordt namelijk aangesteld als jeugdtrainer bij de club waar Cruijff op dat moment technisch directeur is. Juist op dat moment vertrekt El Salvador echter uit Amsterdam na een conflict met voorzitter Ton Harmsen. In de jeugdopleiding wordt zoon Jordi dupe van de machtsstrijd. Het doet familieman Cruijff ongelofelijk zeer, maar van wrok jegens jeugdtrainer Van Gaal is op dat moment geen sprake.
Dat lijkt pas te ontstaan in 1989, wanneer Cruijff zijn rivaal Van Gaal uitnodigt om stage bij hem te komen lopen in Barcelona. Het leidt tot twee gesprekken bij de familie Cruijff thuis. Hierbij was ook de bevriende familie Koeman aanwezig. Tijdens kerst wordt Van Gaal echter gebeld omdat zijn zus overleden was. Halsoverkop vertrok de nieuwbakken trainer uit Barcelona, waarbij hij vergeten was de familie te bedanken. Volgens hem de oorzaak van het conflict met Cruijff, die dit overigens ten stelligste ontkent: “Als je zoiets hoort dan vraag je jezelf af of er bij iemand een draadje loszit of een kabel. Normaal gesproken reageer ik niet op zoiets, maar dit keer worden de normen overtreden die wij in ons gezin hanteren. Als ik namelijk boos zou zijn, dan deug ik niet als mens.”
Niet veel later wordt Van Gaal trainer bij Ajax en gaat Cruijff aan de slag bij Barcelona. In Amsterdam vecht Van Gaal constant met de schaduw van El Salvador, die nog steeds over de club hangt. Zijn eerste seizoen verloopt moeizaam en wanneer Torino de 1-1 maakt in de finale van de UEFA Cup beginnen Ajax-fans een protestactie: “Wij willen Johan terug”, roept het publiek. Van Gaal is tot in het diepst van zijn ziel gekwetst.
Met fantastische prestaties stapt Van Gaal in zijn periode enigszins uit de schaduw van Johan Cruijff, die vanuit van Barcelona nog regelmatig kritiek uit op de werkwijze van Louis van Gaal. Waar Cruijff bij Barcelona kiest voor exceptionele individualisten als Romario en Stoichkov, slachtoffert Van Gaal bij Ajax een individualist als Roy voor teamspeler Edgar Davids. Later zullen discussies volgen over bijvoorbeeld Tarik Oulida en Dani, met wie Van Gaal maar moeilijk kon samenwerken.
Zijn voornaamste kritiek uit zich echter op de jeugdopleiding. Cruijff constateert dat alle spelers die onder Van Gaal doorbreken onder zijn bewind zijn binnengehaald. Uit de werkwijze van Louis van Gaal kwamen slechts Kiki Musampa en Nordin Wooter voort. Reden voor Cruijff om de noodklok te luiden. Van Gaal was ziedend, aangezien hij juist reputatie aan het winnen was vanwege zijn manier van werken met jonge spelers.
Wanneer Van Gaal in 1997 wordt aangesteld als nieuwe trainer van FC Barcelona krijgt het conflict tussen de twee kemphanen een nieuwe dimensie. Een jaar eerder was Cruijff namelijk vertrokken bij Barcelona na een langslepend conflict met voorzitter Nunez. Deze wilde graag betrokken worden bij de dagelijkse beslommeringen, maar daar zat Cruijff niet op te wachten. Daarnaast was hij niet welkom in de kleedkamer: “Bestuursleden hebben geen verstand van voetbal”, redeneerde Cruijff toen ook al. Uit eten gaan zat er voor Nunez ook niet in. Cruijff wil alleen uit eten met mensen die hij persoonlijk mag.
Van Gaal hanteerde een hele andere lijn. Nunez werd onder zijn bewind intensief betrokken bij de gang van zaken. Van Gaal noemt de voorzitter zelfs enkele malen zijn tweede vader. Cruijff sluit zich ondertussen aan bij de verzetbeweging de Blauwe Olifant, die zich intensief verzet tegen het beleid van Nunez. De Tulpengeneraal ziet het als een persoonlijke aanval en haalt in de pers enkele keren hard uit naar Cruijff. Zonder de kritiek van Cruijff zou het volgens Van Gaal allemaal een stuk beter gaan. Het zal niet het gewenste effect hebben, want de Blauwe Olifant wint steeds meer steun en zal uiteindelijk de macht bij Barcelona overnemen. Een nieuwe nederlaag voor Van Gaal.
De jubelwedstrijden rond de eeuwwisseling werden eveneens als een persoonlijk verlies ervaren door Van Gaal. Eerst mocht Cruijff met zijn Dream Team afscheid nemen van zijn supporters in Camp Nou met een erewedstrijd tegen het FC Barcelona van Louis van Gaal. Het volledige stadion schaart zich gedurende de wedstrijd achter Cruijff, terwijl Van Gaal er op de bank maar wat ongemakkelijk bijzit. Na afloop weigert hij de hand van El Salvador te schudden. Dat zou volgens hem hypocriet zijn en dat is hij niet. Niet veel later is Cruijff ook de grote held bij een erewedstrijd in de Amsterdam Arena. Opnieuw wacht voor Van Gaal een bijrol.
De frustratie van het eeuwig in de schaduw staan van Cruijff botviert Van Gaal regelmatig in de media. Hij kan het persoonlijk niet met Cruijff vinden en doet er alles aan om jaren later alsnog te bewijzen dat hij in de jaren zeventig beter was dan El Salvador. Van Gaal wil de beste zijn en daarin is Cruijff een sta in de weg. Als een ware Don Quichot vecht hij al jaren tegen de schaduw van Johan Cruijff. Zijn keuze om algemeen directeur te worden, ondanks dat hij een jaar geleden riep nooit meer bij Ajax aan de slag te gaan, is ook volledig ingegeven door dit schijngevecht.
Het bezwaar van Cruijff tegen zijn rivaal ligt echter niet op het menselijk vlak. El Salvador kan het oprecht niet vinden in zijn werkwijze. De nadruk ligt bij Van Gaal in de jeugdopleiding teveel op het team en te weinig op het individu. Daarnaast vindt Cruijff de werkwijze van de Tulpengeneraal teveel gebaseerd op theorie en te weinig op de praktijk. Juist dat is de reden dat Cruijff zijn hele fluwelen revolutie heeft gestart: slechts met zijn werkwijze kan Ajax terugkeren naar de top. De methodische werkwijze van Louis van Gaal en zijn profeten Co Adriaanse en Jan Olde Riekerink hebben de jeugdopleiding naar de afgrond gebracht. Daarmee is Van Gaal de personificatie van de duivel waartegen Cruijff zijn fluwelen revolutie heeft gekeerd. Samenwerken is dus alles behalve een optie. De visie van Cruijff en Van Gaal ligt namelijk mijlenver uit elkaar.
http://ajax1.nl/archief/johan-en-louis-vanwaar-die-ruzie/
Laatst bewerkt: 17 nov 2011
