Nederland is veilig, streng en royaal met rechtshulp
Laten we het nieuwe kabinet alvast een handje helpen met wat cijfers over de rechtsstaat. Fact-free politics, het was best leuk de afgelopen twee jaar, maar veel heb je er niet aan. Toevallig kwam er vorige week een massief rapport van de Raad van Europa uit over de kwaliteit van 46 Europese rechtsstaten. En het Nederlands Juristenblad bracht een wetenschappelijk artikel dat de meest gehoorde misverstanden over de strafrechtpraktijk ontkrachtte. Wat werkt er wel en wat niet? Is het hier echt onveilig? Zijn de straffen hier zo laag als iedereen denkt? Veel was al langer bekend, maar echt doordringen in de publieke opinie doet het maar niet. Dus volgt hier een poging. Feiten tegen de beelden. De criminaliteit in Nederland daalde in de afgelopen tien jaar met twintig procent, net als in de omringende landen. Vermogensmisdrijven (diefstal, oplichting) daalden met 40 procent.
Het strafklimaat in Nederland is relatief streng. Het aantal gevangenen per 100.000 inwoners is hier hoger dan in Duitsland en Denemarken en vergelijkbaar met België en Frankrijk.
De kans op gevangenisstaf is hier relatief hoog. Het percentage veroordeelden met een celstraf is hier twee keer zo hoog als in alle andere Noord- en Westeuropese landen. Met uitzondering van Frankrijk. Ook de lengte van de werkelijk uitgezeten gevangenisstraf is in Nederland hoog , vergeleken met de Europese context.
Nederlandse strafrechters straffen steeds strenger. De laatste tien jaar wel tien procent.
Het aantal burgers dat zich ‘wel eens onveilig’ voelt neemt sinds 1999 af en ligt sinds 2008 op 26 %. Dat is hoger dan in Scandinavië maar lager dan in België, Duitsland, Frankrijk.
Invoering van verplicht langere celstraffen bij zware geweldsmisdrijven voor recidivisten (een omstreden wetsvoorstel) heeft geen of nauwelijks afschrikkende effecten. Niet op de dader, en ook niet op de doelgroep van potentiële daders.
Verplicht langere celstraffen voor deze groep ‘herhalers’ leidt wel tot minder criminaliteit. Alleen zijn de kosten erg hoog, 70 miljoen voor ongeveer 100 zware niet gepleegde delicten. Dat komt neer op 500.000 euro per voorkomen delict. De gemiddelde maatschappelijke schade is echter 45.000 euro. De opbrengst van de extra celjaren weegt dan niet tegen de kosten op.
Dat ligt anders bij moord- en doodslag. De maatschappelijke schade loopt dan al gauw in de miljoenen. Daar is een langere insluiting eerder rendabel. Alleen, die winst is al binnen. Rechters leggen die langere celstraffen nu al op. Ook zonder wettelijke plicht.
Bij herhaalde diefstal en afpersing met geweld zullen de straffen dankzij de nieuwe wettelijke plicht fors stijgen, met 3 jaar en 3 maanden gemiddeld. Maar ook dan wordt er per verhinderd delict dus een half miljoen euro uitgegeven. Een heel duur medicijn dus.
Een hogere pakkans heeft een duidelijker effect op het voorkomen van criminaliteit dan een strengere straf. Preventie en resocialisatie gericht op jongeren blijkt de beste investering om criminaliteit te laten dalen. Beroepscriminelen zijn daar niet makkelijk meer af te brengen.
Nederland geeft relatief veel uit aan rechtspleging. Een derde meer dan Spanje en Zweden. En twee derde meer dan België en Denemarken. Het veel grotere Duitsland geeft twee keer zoveel uit.
Nederland is koploper met 10 procent van het budget voor informatisering van de rechtspleging. Europa blijft steken op gemiddeld 3 procent.
Met Noord-Ierland, Verenigd Koninkrijk en Zweden is Nederland koploper in gesubsidieerde rechtshulp. Nederland zit in de Europese top, niet alleen bij het aantal, maar ook bij de soorten zaken die worden gesubsidieerd. Veel landen beperken zich tot strafrechthulp. Nederland zit ook in de top bij de gemiddelde hoogte van de rechtshulp.
Zwitserland heeft het hoogste aantal rechtbanken (5) per 100.000 inwoners. Nederland zit in de staart met minder dan één.
Nederland heeft het hoogste aantal mediators per 100.000 inwoners in Europa (meer dan twintig).
Het aantal Nederlandse rechters per 100.000 burgers (15,2) is nagenoeg gelijk aan België en Zwitserland. Duitsland heeft er 24,8.
Nederlandse en Albanese strafrechters handelen diefstal met geweld in Europa het snelst af. In minder dan honderd dagen.
Nederland heeft een klein Openbaar Ministerie. Europa telt gemiddeld 11,1 officieren van justitie per 100.000 inwoners. Nederland heeft er 4,7. Duitsland 6,4. België 7,7. Denemarken 13,5.
Bent u er nog? We geven hier dus relatief veel geld aan de rechtsstaat uit. We zijn royaal met gesubsidieerde advocaten en streng voor daders. Verder voelen we ons hier best veilig. Dat klopt dus met de feiten.
http://www.nrc.nl/rechtenbestuur/2012/09/29/nederland-is-veilig-streng-en-royaal-met-rechtshulp/ Klik om te vergroten...
