Ajax laat buitenspeler volledig links liggen
10-11-10
Is de klaagzang van Martin Jol over het ontbreken van buitenspelers bij Ajax terecht? Experts oordelen: ‘Scouts kijken te veel naar wat een speler níet kan.’ Bestaan ze eigenlijk nog wel, de buitenspelers met kalk aan de schoenen? In elk geval niet bij Ajax, volgens Martin Jol.
De trainer beklaagde zich na de verloren wedstrijd tegen ADO Den Haag over het gebrek aan dergelijke specialisten in zijn ploeg, terwijl de huisstijl van Ajax een systeem met drie spitsen voorschrijft. Het werpt de vraag op of buitenspelers een bedreigde diersoort zijn geworden. Of zijn ze er wél? En zo ja, waarom dan niet bij Ajax?
Sjaak Swart, de legendarische rechtsbuiten van Ajax, zucht eens diep. ‘Tja, da’s een goeie. Er lopen er genoeg van rond in Nederland.’ Hij somt op: ‘Beerens, goeie speler. Chadli, goeie speler. Mertens, kan aardig ballen. Verhoek, komt eraan. En ook in de jeugd bij Ajax lopen ze. Ik ga geen namen noemen, maar ze zijn er wél. Alleen het probleem is: ze krijgen geen tijd om te rijpen. Er zijn genoeg wedstrijden dat Ajax bij rust met 3-0 voorstaat. Gooi dan zo’n jongen erin, zou ik zeggen. Dan weet je snel genoeg wat voor vlees je in de kuip hebt.’
Keuzes
Eigenlijk snapt Mister Ajax de klaagzang van Jol niet. Hij vindt de discussie over buitenspelers zinloos. ‘Hij heeft met Suárez en El Hamdaoui gekozen voor twee spitsen. Als je de flanken bezet wil hebben, dan zal hij één van hen buiten de basis moeten laten. Je zal ergens keuzes moeten maken.’
Een van de laatste succesvolle buitenspelers van Ajax is Marc Overmars. Hij was rechtsbenig, maar wilde het liefst op links spelen. Hij doorbrak daarmee het patroon dat buitenspelers op hun ‘eigen’ kant moesten staan. Overmars voegde daarmee een nieuwe dimensie toe aan de functie van een flankspeler; hij kon nu ook een verdediger verrassen door binnendoor te komen. ‘Want de klassieke buitenspeler, zo eentje met kalk aan de schoenen, bestaat niet meer in het huidige voetbal’, zegt hij. ‘Flankspelers moeten een halve middenvelder zijn.’
Overmars is nu bestuurslid technische zaken bij Go Ahead Eagles. Dat Ajax als vlaggendrager van de Hollandse School (4-3-
niet over buitenspelers beschikt, ligt volgens hem aan de scouting van zijn oude club. ‘Als één club buitenspelers heeft gehad, dan is het Ajax wel. Alleen zijn ze allemaal vroegtijdig weggestuurd. Of ze nu Lens, Elia of Amrabat heten. Ik ben niet bij die gesprekken geweest, dus daar kan ik niet over oordelen. Maar ergens is er dus iets fout gegaan.’
Bij Go Ahead is Luis Pedro een typische buitenspeler. Halil Çolak was er ook zo eentje, maar hij vertrok deze zomer naar het Turkse Kasimpassa. Overmars: ‘Die had ik zo bij een grote club in de eredivisie in het eerste durven te zetten. Ze hebben hem ook gevolgd, weet ik. Maar hij is afgetest.’
Kritisch
Het onderstreept de overtuiging van Overmars dat scouts té kritisch zijn in het beoordelen van spelers. Niet alles wat goed is, komt snel. Hij is er zelf het beste voorbeeld van. ‘Louis van Gaal kocht mij van Willem II. Ik mocht eerst een jaartje rijpen en wennen aan het grote werk. In de tussentijd is hij heel specifiek met mij aan de slag gegaan. Maar tegenwoordig zijn de belangen zo groot. Twee jaar de Champions League niet halen en je staat in de rode cijfers.’
Zijn advies aan Ajax: ‘Jongens als Verhoek en Mertens moet je vroeg halen, zelf opleiden en dan voor de leeuwen gooien. Maar ik zie scouts soms rondlopen met een papier waarop veertig eisen staan. Daar kan niemand aan voldoen. Elke speler heeft wel eens een mindere wedstrijd, die moet je hem ook gunnen. Dat is juist de kunst van het scouten; je moet er doorheen kijken. Iemand die op zijn veertiende nog niet goed genoeg is, is dat op zijn zeventiende misschien wel. Maar scouts kijken nu te veel naar wat een speler níet kan.’
Enorme druk
Volgens Gerrie Mühren, oud-speler en scout bij Ajax, heeft de mindere periode die de Amsterdamse club doormaakt niets te maken met het ontbreken van buitenspelers. Het probleem zit dieper, meent de Volendamse voetballegende. ‘Spelen bij Ajax brengt zo’n enorme druk met zich mee, meer dan bij welke club in Europa dan ook. We hebben genoeg buitenspelers gehad. Kennedy, bij FC Twente geweldig. Rommedahl, een topper in Denemarken. Rosales, een van de beste spelers van Argentinië. En bij Ajax slagen ze niet, hoe zou dat nou komen?’
Hij geeft zelf het antwoord: ‘Dat ligt niet aan hen, maar aan de druk die spelen bij Ajax met zich meebrengt. Zet Sulejmani bij FC Twente neer en hij gaat weer voetballen. Daar mogen ze falen, bij Ajax duikt iedereen er meteen bovenop. Als ik op de tribune zit, dan slaat de spanning van de spelers op mezelf over. Dáár zit het probleem. De discussie over buitenspelers is daar slechts een afgeleide van.’
Klik om te vergroten...
