Nelson (Rolihhahla) Mandela (18 juli 191
is advocaat en voormalig president van Zuid-Afrika. Hij ontving in 1993, samen met Frederik Willem de Klerk, de Nobelprijs voor de Vrede. Mandela wordt alom gerespecteerd om zijn volhardende strijd tegen de apartheid, en was de eerste zwarte president van Zuid-Afrika. Mandela was van 1991 tot 1997 voorzitter van het Afrikaans Nationaal Congres (ANC).
Mandela werd geboren bij Umbata (in het tegenwoordige Transkei), als zoon van een plaatselijk stamhoofd. In 1961 werd hij als één van de ANC-leiders beschuldigd van verraad, maar vrijgesproken. In 1964 werd hij opnieuw gearresteerd op beschuldiging van sabotage en complotvorming om de regering omver te werpen. Hij kreeg levenslange gevangenisstraf opgelegd,welke hij voornamelijk heeft uitgezeten op Robbeneiland, waar hij een symbool werd voor de wereldwijde anti-apartheidsbeweging. Zijn gevangenisnummer 46664 is nu het symbool voor zijn aidsproject. In 1969 kwam zijn oudste zoon Madiba Thembekile om het leven bij een auto-ongeluk. Mandela kreeg geen toestemming de begrafenis bij te wonen.
Zijn vrijlating na ruim 26 jaar gevangenschap in februari 1990, op instigatie van de toenmalige, pasgekozen president de Klerk, zorgde wereldwijd voor een golf van euforie. Hij werd vrijgelaten uit de Victor Verster-gevangenis in de buurt van Paarl en reed vandaar uit meteen door naar het ANC hoofdkwartier in Kaapstad. De ban op het ANC werd opgeheven en Nelson werd in juli 1991 unaniem gekozen tot voorzitter. Met de toenmalige regering voerde hij onderhandelingen over een zwart/blanke toekomst voor Zuid-Afrika. In september 1992 resulteerde dat in de haastige samenstelling van een interimregering die als taak had hervormingen door te voeren.
In februari 1993 werd besloten tot het houden van vrije, niet-raciale verkiezingen in de daaropvolgende winter, om te komen tot een nationale eenheidsregering. Daarvan werd Mandela president (hij was toen 76 jaar), als opvolger van De Klerk, die reeds een aarzelend begin had gemaakt met afschaffing van apartheidsregels. Mandela groeide snel in de rol van oudere staatsman en wist, met hulp van onder meer bisschop Desmond Tutu, een sfeer van nationale verzoening te bewerkstelligen.
In december 1997 trad hij af als president van het ANC ten gunste van zijn opvolger, Thabo Mbeki. Sindsdien is zijn rol voornamelijk ceremonieel.
Nelson was gehuwd met (zijn tweede echtgenote) Winnie, een strijdbare mensenrechtenactiviste, maar na zijn vrijlating uit zijn gevangenschap in 1990 volgde al snel een reeks onthullingen en daarna haar veroordeling voor haar rol, en die van haar privéknokploeg, bij de moord op een tienerjongetje.
Na andere onthullingen over een vermeende buitenechtelijke escapade scheidde zij in 1992 van Mandela. De scheiding werd in 1996 wettelijk bekrachtigd. Zijn derde echtgenote, Graca Machel, die hij trouwde op zijn 80e verjaardag, is de 28 jaar jongere weduwe van de voormalige president van Mozambique, Samura Machel (1933-1986). Zij vestigde daarmee het record om als eerste vrouw getrouwd te zijn geweest met 2 presidenten!
Op 6 januari 2005 maakte Mandela bekend dat zijn zoon Makgatho Mandela was overleden aan aids. Enkele uren na het overlijden van zijn zoon belegde Mandela een persconferentie om het nieuws wereldkundig te maken, en om aan te dringen op meer openheid rond aids; "Het is de enige manier waarop dit een gewone ziekte zal worden, net zoals tuberculose en ******".
Klik om te vergroten...
